Angst is heel vaak wél een goede raadgever

Angst wordt, vooral achteraf, vaak als onnodig bestempeld en zal dat soms ook wel zo zijn. Maar "de natuur" heeft ons deze emotie niet voor niets gegeven. Zonder angst zouden we minder goed op onze kinderen en ons zelf passen. We zouden voor geen enkel risico meer terug deinzen. Het voortbestaan van de soort zou ernstig in gevaar kunnen komen. En rijangst kan voorkomen dat we een gevaar op de weg zijn. Maar knopenangst (van overhemd of jas) waar wereldwijd zo'n 75.000 mensen onder gebukt gaan lijkt niet erg zinvol.

Angst

De mens lijdt het meest door hetgeen hij vreest, is een oud gezegde. Vaak blijken angst, stress en zorgen achteraf inderdaad ook niet nodig geweest omdat de meeste zaken toch wel op hun pootjes terecht komen. Soms weet je al bij voorbaat dat je angst onterecht is en dien je er tegen te vechten, bijvoorbeeld in de lift of straatvrees. Maar als je onzekerheid hebt in het verkeer is het natuurlijk goed voor je zelf en voor anderen dat je niet achter het stuur durft en je wel naar je angst luistert.

Irreële angsten

Ondanks dat we beseffen dat bepaalde angsten niet reëel zijn, kunnen ze ons toch beheersen en ons functioneren beïnvloeden.

• Hoogtevrees is in feite zo'n irreële angst. Want waarom zouden we van de hoge dakrand naar beneden vallen als we normaal gesproken ook niet zomaar in de kamer omvallen.
• Sommige mensen durven niet op een cruiseschip vanwege zinkrisico, of in een vliegtuig vanwege de kans op neerstorten, terwijl de kans om op straat verkeersslachtoffer te worden vele malen groter is.
• Menigeen heeft onterechte angst voor de lift of het MRI-scanapparaat in het ziekenhuis. Maar voor zo' n scanner is natuurlijk geen alternatief, dus een oxazepam pilletje (in overleg met de arts) kan helpen om paniek te voorkomen.

Angst voor de tandarts

Reëel? Hangt van de toestand van je gebit af en van de vakkennis van de tandarts. Feit is dat veel mensen noodzakelijk tandartsbezoek uitstellen vanwege angst voor de pijn. Onder narcose bij pijnlijke behandelingen is ook een optie, als je bang bent voor een verdovende injectie.

Plotselinge rijangst

Rij-angst die plotseling optreedt kan te maken hebben met overspannenheid of burn-out. Als we dusdanig geestelijk overbelast zijn, dat we 70 km op de snelweg gaan rijden en geen vrachtwagens meer durven te passeren is het verstandig de auto voorlopig zo min mogelijk te gebruiken. Totdat we weer hersteld zijn van de geestelijke overbelasting, die blijkbaar schade aan onze psyche heeft toegebracht.

Podiumangst

Plankenkoorts is in feite ook een ongefundeerde onzekerheid. Want waarom zouden we onze toneeltekst kwijt raken, of een verkeerde noot op de piano aanslaan, als dat zonder publiek wel steeds goed gaat. De angst om publiekelijk af te gaan is bij vrijwel ieder aanwezig, die een spreekbeurt moet houden, een auditie moet doen of iets dergelijks. Goede voorbereiding kan veel onzekerheid wegnemen, en de angst vervangen door gezonde spanning. Het helpt ook vaak door een soort noodplan gereed te hebben, waar we op kunnen terugvallen als onze performance niet naar onze zin is. Bijvoorbeeld een simpel spiekbriefje.

Houd je podium-onzekerheid geheim

Vertel nooit vooraf dat je onzeker bent, want dat kan zich gaan bevestigen. Je hebt immers ook nooit van een sporter voor de wedstrijd gehoord dat hij/zij die wedstrijd waarschijnlijk gaat verliezen. Dus zelfverzekerdheid uitstralen vooraf!