Overtuigend spreken in het openbaar, ondanks je spanning

Spreken in het openbaar is een van de spannendste dingen. Stress en onzekerheid kunnen een verlammende uitwerking op onze prestaties uitoefenen. Daartegen is echter wel degelijk wat te doen. Want bijna iedere spreker heeft vooral kort voor het begin een bepaalde spanning. Maar toch gaan de meesten absoluut niet af en weten ondanks die plankenkoorts een overtuigende presentatie te houden. Als je beseft dat een verhoogde hartslag normaal is geeft dat al een zekerder gevoel.

Een woordje doen

Spreken in het openbaar wordt een stuk eenvoudiger als we ons aan bepaalde spelregels houden. De belangrijkste regel is wel dat we ons ruim vooraf grondig moeten gaan voorbereiden. Daarnaast zijn er, al naar gelang de situatie, natuurlijk verschillen in aanpak. Het bruidspaar uit de losse pols toespreken is bijvoorbeeld van een geheel andere orde, dan een zaal met klanten informeren over een nieuw product. Overtuigend presenteren is echter ook te leren. En daarmee krijg je ook zelfvertrouwen en is de plankenkoorts beter te beheersen.

Voorbereiding

Een goede voorbereiding betreft niet alleen de woorden die we gaan zeggen, maar ook controle van de omgevingsfactoren. Dus ga voordat het publiek binnenstroomt even de zaal in, om even achter het spreekgestoelte te staan om zodoende de sfeer te proeven. En controleer de geluidsinstallatie door in de ingeschakelde microfoon te spreken.

Praatje tijdens feest

Als het goed is een ontspannende kwestie, omdat de feestgangers meestal in goede stemming zijn. Reken er wel op dat de jubilaris of jarige vaak wil reageren met een woordje.

Je zenuwen in bedwang

Als gezegd is voorbereiding heel belangrijk. En als je van plan bent uit de losse pols te praten met een spiekbriefje, kan het kalmerend werken door een volledig uitgeschreven tekst bij de hand te hebben, waar je in geval van nood op kunt terug vallen. Alleen al de zekerheid dat je die escape bij de hand hebt, geeft je zelfvertrouwen, waardoor je die volledig uitgeschreven tekst niet nodig hebt.

Hou je onzekerheid liever geheim

Het kan natuurlijk kalmerend zijn om je spanning met iemand te delen. Als dat b.v. een ervaringsdeskundige is, kan die je wellicht een hart onder de riem steken en onzekerheid weg nemen. Maar vertel nooit aan anderen dat je er tegen opziet, en al helemaal niet aan iemand die straks in de zaal toehoorder van je wordt. Want hoe kun je in vredesnaam zelfvertrouwen uitstralen naar iemand die je hebt verklapt spreekangst te hebben?! Je hebt immers ook nog nooit een sporter horen vertellen dat hij de wedstrijd waarschijnlijk gaat verliezen, omdat die sporter beseft dat het dan zeker niet gaat lukken.

Nog wat tips voor een vlotte toespraak

• Wacht met spreken tot de toehoorders stil zijn geworden.
• Kijk liever geen toehoorders recht in de ogen, want oogcontact kan je uit balans brengen.
• Trap ook niet in de valkuil door te snel te gaan praten, hetgeen onzekerheid uitstraalt.
• Praat, zeker de eerste minuut, in een veel langzamer tempo dan je normaal gewend bent.
• Bouw ook af en toe een rustpauze in, dus kijk eens de zaal in, neem een slok van het water enz.
• Of kijk samen met je publiek naar een scherm, c.q. de flip-over van je presentatie. Dan hoef je even niets te zeggen.
• Zit niet met je handen aan je gezicht, want dat geeft een onzekere indruk.

Humor

Als het onderwerp er zich toe leent, is het wat humor niet verkeerd, want als er gelachen wordt zal het publiek je zeker waarderen. Er is wel een risico dat als er veel gelachen wordt, de mensen weliswaar geboeid zijn door je komische act, maar wellicht de boodschap die je wilt overbrengen, amper onthouden.